ÇOCUKLARDA YABANCI DİL EDİNİMİ
Psikolog Büşra ÖLÇER
Yaşamın her alanında kullanılan dilin, okul öncesi dönemden itibaren yeterli düzeyde desteklendiğinde, kişinin yaşamı boyunca akademik ve sosyal gelişimini olumlu yönde etkilediği bilinmektedir. Çocuğun erken dönemde konuşması için desteklenmesi, uygun ortamların oluşturulması, etkin uyarıcıların sunulması ve etkinliklerin planlanması onun dil gelişimini desteklerken, dil gelişim kapasitesini de en üst düzeyde kullanmasına yardımcı olmaktadır. Çocuklar sosyal iletişim ihtiyaçlarını giderebilmek, sosyokültürel değerlerini kazanmak ve kendilerini ifade edebilmek için dile gereksinim duymaktadırlar. Dilin doğuştan gelen mekanizma olduğunu belirten psikolinguistik kuramın öncüsü Chomsky’e göre çocuk tarafından hangi dilin kullanılacağını çevre koşulları belirler ancak dil öğrenme sürecini açıklayamaz. Dili edinme becerisi doğuştan çocuğun beyninde olan beceridir. Vygotsky’e göre çocuğun gelişiminde çevrenin ve kültürün etkisi vardır. Çocuğa rehber olacak bir kişinin olmaması durumunda çocuk deneyimlerini geliştiremez ve dilin yapısını anlamakta zorlanır. Dil ve kavram gelişimi ilişkili olduğundan, çocuk dili iyi kullanırsa kavramları öğrenebilir. İki farklı kültürde iki dilli ve tek dilli çocuklarla yapılan araştırmalar, iki dillilerin tek dilli çocuklara kıyasla zeka gelişimi, esnek düşünebilme ve analitik düşünce yapısı bakımından daha üstün olduklarını göstermektedir. İki dilli çocukların düşünme ve kişiler arasında anlamlı bir iletişim için gerekli yetenek ve stratejileri, ana dilli çocuklara göre daha bilinçli, amaçlı ve ayrıştırıcı olarak kullandıkları görülmüştür. Aynı zamanda iki dilli olmak bilişsel gelişimi hızlandırmakta, düşüncelerin oluşumunda dilin bir araç olarak kullanımını sağlamaktadır. Bu nedenle ikinci dil öğrenimine okul öncesi dönemden önce geçilmesi gerektiğini savunan çalışmalar mevcuttur. Bazı insanların ikinci dil konusunda çok başarılı olup bazılarının olmaması konusunda basit bir açıklama bulunmamaktadır. Sosyal ve eğitimsel değerler, bireylerin tutumları konusundaki farklılıklar, kişilik, yaş ve motivasyon dil öğrenimini etkiyen faktörlerdir. Bu açıdan bakıldığında dilin okul öncesi dönemde öğrenilmesinin önemi de karşımıza çıkmaktadır.
Psikolog Büşra ÖLÇER